Haziran 2014’te Irak topraklarının neredeyse üçte birini ele geçiren DEAŞ, Sincar’a saldırarak, Ezidilerin çoğunlukta yaşadığı ilçede ortalarında bayan ve çocukların da bulunduğu binlerce kişiyi kaçırıp öldürdü yahut elinde tuttuğu bölgelerde alıkoydu.
DEAŞ’ın Sincar’a saldırısı nedeniyle binlerce Ezidi de yurtlarını terk ederek iç göçmen durumuna düştü. Başta Irak Kürt Bölgesel İdaresi (IKBY) olmak üzere ülkenin çeşitli bölgelerine kaçmak zorunda kalan terör mağduru Ezidilerin bir kısmı de Türkiye’ye sığındı.
Terör örgütü PKK ise 2014 sonrası DEAŞ saldırısını mazeret ederek Suriye ve Kandil’den getirdiği teröristlerle başta Sincar Dağı olmak üzere ilçedeki birçok bölgede kamp kurup, varlık göstermeye başladı.
Sincar ilçe merkezi ve etrafını Kasım 2015’te DEAŞ’tan geri alan Peşmerge güçleri, Irak merkezi hükümetine bağlı birliklerin Ekim 2017’de Sincar’a konuşlanması sonrası bölgeden çekilirken, PKK da buradaki faaliyetlerini artırdı.
PKK’nın Sincar’dan çıkartılmasını öngören muahede uygulanmadı
PKK ilçede Ezidi çocukları kaçırarak bölgedeki kamplarında zorla silah altına aldı. Sincarlı Ezidiler ise terör örgütü tarafından kaçırılan çocuklarının özgür bırakılmasını talep ederek aksiyonlar gerçekleştirdi.
Bağdat ve Erbil idareleri, 9 Ekim 2020’de terör örgütü PKK’nın Sincar’dan çıkarılmasını da kapsayan bir muahede imzaladı. Irak merkezi idaresi muahede kapsamında Kasım 2020’de Sincar’a federal polise bağlı iki tugay göndermesine karşın kelam konusu muahede hala yürürlüğe girmedi ve PKK’nın bölgedeki varlığı devam ediyor.
PKK’nın Sincar’ın yine inşasının ve bölge halkının meskenlerine dönmesinin önünde pürüz teşkil ettiğini belirten Ezidiler ve IKBY’li yetkililer, daima örgütün ilçeden çekilmesi istikametinde davetler yapıyor.
Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı Sözcüsü Tuğgeneral Tahsin Hafaci, 29 Haziran’da AA muhabirine yaptığı açıklamada, Sincar Mutabakatı’nın uygulanması için merkezi idareyle IKBY ortasında iş birliğinin sürdüğünü belirterek, “Sincar’ı yasa dışı silahlı yapılardan temizleyeceğiz ve bu hususta kararlıyız.” dedi.
Irak Meclisi Milletvekili ve eski Sincar Kaymakamı Mahma Halil ise “Hükümet, Sincar’da yok, bulunmuyor. Sincar’da yabancılar (PKK) bulunuyor, silahlı kümeler ve denetimsiz silah bulunuyor.” diye konuştu.
PKK, Irak’ın Sincar ve Suriye’nin Haseke bölgeleri ortasında tünel kazdı
Sincar’daki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) sorumlularından Halef Halil de 17 Haziran’da AA muhabirine yaptığı açıklamada, “PKK, Sincar’ın Hanesor Kampı’na yakın dağlık Bare bölgesinin vadisi ile Suriye’nin Haseke vilayetine bağlı Hol bölgesi ortasında 12 kilometre uzunluğunda bir tünel kazdı.” sözlerini kullandı.
PKK’lıların bu tünelden çok rahat bir halde gelip gittiğini aktaran Halil, örgütün bu tünelden Sincar ile Hol ortasında silah, askeri gereçler ve patlayıcı hususların de geçişini sağladığına dikkati çekti.
Irak’taki Ezidi Demokrat Partisi Genel Sekreteri ve Ezidhan Güçleri Sorumlusu Haydar Şeşo ise “PKK, Haşdi Şabi ile ittifak halinde Sincar’dan Suriye’ye giden yolları kullanıyor. Rabia ile Um el-Ziban ve Hol ortasındaki 150 kilometrelik sonu rahat bir halde kullanabiliyor ve burada hiçbir mahzurla karşılaşmıyor. Bu sonlar, PKK’ya büsbütün açık.” diye konuştu.
Sincarlı Ezidiler PKK nedeniyle yurtlarına dönemiyor
8 yıl evvel DEAŞ’ın ilçeye saldırısı nedeniyle yurtlarından kaçan Sincarlı Ezidiler, PKK’nın ilçede oluşturduğu güvenlik tehdidinden ötürü meskenlerine dönemiyor.
İlçede Ezidi çocukları kaçırarak zorla silah altına alan PKK, 19 Nisan’da Sincar’da Irak ordu güçlerine saldırdı, olayda 5 asker yaralandı.
5 Haziran’da Sincar’a bağlı Giruzeyr nahiyesinde bir Peşmerge’nin meskenine baskın yapan terör örgütü, ailesinin gözleri önünde kaçırdığı Peşmerge’yi bilinmeyen bir yere götürdü.
Terör örgütü, 15 Haziran’da ise Sincar’ın Sinun nahiyesinde kendilerine karşı şov düzenleyen halka ateş açarak, sivilleri yaraladı.
Ezidiler, mayıs ayında PKK ve Irak ordusu ortasındaki çatışmalar sonrası bir sefer daha Sincar’ı terk etmek zorunda kalarak Duhok’taki kamplara sığındılar.
IKBY Ortak Kriz Uyum Merkezi Sorumlusu Hüseyin Kelari, 3 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, ilçedeki çatışmalar nedeniyle 701 ailenin konutlarını terk ettiğini duyurdu.
Duhok Vilayet Eğitim Genel Müdürü Ömer Ali Taha, 10 Temmuz’da yeniden AA’ya yaptığı açıklamada, PKK’nın, Sincar’da oluşturduğu güvenlik sorunu nedeniyle Duhok’taki kamplarda kalan 25 bin öğrencinin ilçeye dönemediğine dikkati çekti.
Duhok Göç ve Göçebeler ve Krizle Gayret Merkezi Vilayet Müdürü Dayan Cafer de 1 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, Ezidilerin Sincar’a döndüklerinde çocuklarının yeni tehditlerle karşı karşıya kalacağından ve yeni felaketler yaşayacaklarından korktuklarını kaydetti.
Cafer, “Şu an Sincar’a dönemeyen ve Duhok’taki kamplarda yaşayan Ezidilerin sayısı 325 bin 96’dır. Ezidiler, 15 farklı kampta kalıyor. Toplamda 65 bin 34 aileden oluşuyorlar.” dedi.
DEAŞ’ın işlediği cürümler 5 bin 170 dava evrakında toplandı
DEAŞ’ın İşlediği Kabahatleri ve Mağdurları Araştırma Konseyi Sorumlusu Şakir Mahmud Mirani, AA muhabirine dün yaptığı açıklamada, Sincar’da bugüne kadar 108 toplu mezar bulunduğunu, bunlardan 57’sinin açıldığını ve 324 kişinin kemiklerinin de ailelerine teslim edildiğini belirtti.
Mirani, DEAŞ’ın 1056’sı bayan toplam 2 bin 916 kişiyi kaçırdığını hatırlatarak, DEAŞ’ın işlediği kabahatlerle ilgili şu ana kadar 5 bin 170 dava evrakının oluşturulduğunu vurguladı.
Bu belgelerin milletlerarası mahkemelere verilmek üzere hazırlandığını belirten Mirani, “Ezidilere yönelik katliam davasını Lahey’deki Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı yargı organı Milletlerarası Adalet Divanına götüremiyoruz zira Irak buraya üye değil.” diye konuştu.
Ezidilerden memleketler arası kamuoyuna çağrı
DEAŞ saldırısının üzerinden 8 yıl geçmesine karşın PKK nedeniyle ilçeye dönemeyen Ezidiler, memleketler arası kamuoyuna da çeşitli vesilelerle davette bulunuyor.
Ezidi önder Hazım Tahsin Beg’in sözcüsü Hüseyin Kasım Hasun, dün yaptığı açıklamada, Ezidilerin sığınmacılıktan kurtulmaları için memleketler arası kamuoyunun dayanağına muhtaçlıkları olduğunu ve Sincar Mutabakatı’nın uygulanması için baskı yapılması gerektiğini lisana getirdi.
“Ezidilerin önderi Mir Hazım Beg, bu yasa dışı kümelerin (PKK) Sincar’dan çıkmasını istiyor.” diyen Hasun, memleketler arası kamuoyunun da DEAŞ’ın bir defa daha Ezidilere saldırmaması için teminat vermesi gerektiğini söyledi.