Ticaret Bakanlığı ev sahipliğinde, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonunda, Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) ile Irak Ticaret ve Sanayi Odaları Federasyonu (FICC) iş birliğinde “Türkiye-Irak İş, Yatırım ve Müteahhitlik Forumu” gerçekleştirildi.
Forumun açılışında konuşan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye ile Irak arasında son dönemde artan temasların ikili ilişkilere daha da ivme kazandırdığını, bu tür organizasyonların daha sık düzenlenmesini istediklerini söyledi.
Ülkeler arasında yakın iktisadi ve ticari iş birliğinin Türkiye ile Irak’ın refahına önemli katkı sağladığını, bu doğrultuda iş birliğini güçlendirecek her türlü adımı atmaya istekli ve kararlı olduklarını vurgulayan Muş, el ele verdiklerinde tüm hedeflere ulaştıklarını ve özellikle ikili ticari ilişkilerde önemli gelişmelerin yaşandığını anlattı.
Muş, 2019’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından “kısa vadede 20 milyar dolar tutarında ikili ticaret hacmine ulaşılması” hedefinin ortaya konulduğunu, 2020 itibarıyla salgına rağmen bu hedefin aşıldığını ve 20,7 milyar dolara ulaşıldığını anımsattı.
Bu başarının ülkelerin değerli ve fedakâr iş insanlarına ait olduğunu ifade eden Muş, ekonomik iş birliğinin diğer alanlardaki beraberliği de perçinleyeceğini, kurulan güçlü ticari bağların; kalkınmayı ve daha fazla refahı getireceğini bildirdi.
Bakan Muş, Irak’ın geçen yıl itibarıyla Türkiye’nin dünyaya ihracatında 4. sırada olduğunu belirterek, “Ülkemiz ise Irak’ın dünyaya ihracatında 3. sıradadır. 2020’de yaklaşık 11 bin 500 firmamız Irak’a ihracat yapmıştır. Irak’a ihracatımızda zengin bir ürün çeşitliliği mevcut olup, hemen her sektörümüzün Irak ile iş yaptığını vurgulamak isterim.” diye konuştu.
Irak’ın yeniden inşası kapsamında 2019’da iki ülkeden güçlü bir katılımla gerçekleştirilen iş forumunu anımsatan Muş, bugün de müteahhitlik sektörünün en seçkin temsilcileri ile geniş ve güçlü bir katılımla burada olduklarını, Irak tarafının da devlet ve özel sektör olarak geniş ve güçlü katılımla programa iştirak ettiğini söyledi.
Muş, Irak’ın Türk müteahhitlik sektörü için özel bir yere sahip olduğunu kaydederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türk firmalarınca Irak’ta bugüne kadar 31 milyar dolar değerinde 1.034 proje üstlenilmiştir. Bu rakam Türk firmalarının dünyada üstlendikleri toplam proje bedelinin yaklaşık yüzde 7’sine tekabül etmekte ve Irak’ı, Türk firmaları tarafından dünyada en fazla proje üstlenilen 3. ülke konumuna getirmektedir. Son yıllarda yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmeler nedeniyle üstlenilen yeni projelerde bir azalma yaşanmış olsa da Irak’ta ticari anlamda umut verici yeni bir döneme girdiğimizi söylemek mümkündür. Bu kapsamda firmalarımız son dönemde Irak’ın önemli altyapı ve üstyapı projelerini üstlenmeye başlamışlardır.”
Ticaret Bakanı Muş, Türk firmalarının 2017’den beri üstlendikleri projelerin toplam bedelinin 6,5 milyar dolar olduğunu, bunun daha yüksek seviyelere ulaşmasını temenni ettiklerini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Söz konusu etkinlikle hem Irak’ın imarı, kalkınması, huzuru ve refahı için; hem de ülkemiz ekonomisi için oldukça faydalı iş birliklerinin kurulmasını öngörüyor; bu iş birliklerinin ülkemiz arasındaki bağı daha da kuvvetlendireceğine inanıyorum. Türk müteahhitlik firmaları gerek tecrübeleri, gerekse ulaştıkları ileri teknoloji ve beceri seviyesiyle önümüzdeki dönemde hayata geçirilecek her türlü projede yer almaya hazırdır. Müteahhitlik ve inşaatın yanı sıra iş insanlarımız enerji, sağlık, ilaç, gıda, tarım, giyim-tekstil, makine ve ekipmanları sektörlerine de ilgi duymakta olup, bu alanlarda da iş birliğine hazır olduğumuzu ifade etmek isterim.”
Bakan Muş, iki ülke arasında gerçekleştirilmesini önemli gördükleri projelere değinerek, şu açıklamalarda bulundu:
“Özellikle iki ülkeyi birbirine bağlayacak ve aynı zamanda Irak’ın Asya ve Avrupa arasında bir ticaret merkezi haline gelebilmesini sağlayacak olan demir yolu projesine büyük önem veriyoruz. Bu proje aynı zamanda ülkemizin de Irak üzerinden Körfez ülkelerine erişimini kolaylaştıracaktır. Bu projenin Türk firmaları tarafından yapılmasını arzu ediyoruz. Oluşturulacak yeni boru hattı projelerinde Türk firmalarının işi üstlenmeleri halinde çok başarılı işlere imza atılacağından eminiz. Ayrıca, Musul’da Organize Sanayi Bölgeleri inşa edilmesinin, Musul halkının refahına büyük katkı sağlayacağını düşünüyoruz.”
Muş, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması’nı en kısa sürede imzalamak istediklerini, bu vesileyle Irak’ın hak ettiği yatırımları çekeceğine inandıklarını kaydederek, geçen yıl aralık ayında imzalanan Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması’nın en kısa sürede yürürlüğe girmesini arzu ettiklerini vurguladı.
İkili ticari ilişkilerin daha iyi noktalara taşınması için Iraklı makamların atmasını bekledikleri adımların bulunduğunu ifade eden Muş, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu kapsamda Ovaköy-Fişhabur ve Derecik-Mergesur hudut kapılarının en kısa sürede açılmasını; bu sayede Türk nakliyecilerinin Irak’ın her bölgesine taşımacılık yapabilmesini arzu ediyoruz. Irak’ın transit ticaret uygulamalarına geçmesini ve tüm gümrüklerinde kuralların aynı şekilde uygulanmasını bekliyoruz. Öte yandan; ikili ticaretimizi kolaylaştırıcı her türlü tedbirin müştereken alınmasını, bu doğrultuda ithalat yasakları ve ilave gümrük vergileri yerine daha esnek yaklaşımlar sergilenmesini talep ediyoruz. Şunun altını çizmem gerek ki iş insanları genelde en kolay ulaşabildikleri ülkede ticaret yapıyor, iki kardeş ülke olarak bu konu aramızda engel teşkil etmemeli.”