Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) ortasında “Tahıl ve Yiyecek Hususlarının Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Teşebbüsü Belgesi” imzalandı. Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde gerçekleştirilen merasimde Türkiye ismine Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya ismine Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna ismine Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov ve imza merasimine tanıklık eden BM ismine Genel Sekreter Antonio Guterres, tahıl eserlerinin Ukrayna limanlarından sevkiyatına ait belgeyi imzaladı.
TAHIL KORİDORU MUTABAKATI NEDİR?
24 Şubat’ta Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla başlayan savaşın en kıymetli sonuçlarından biri global besin krizi. Bu besinlerin başında da tahıl geliyor. Ukrayna, dünyanın dördüncü büyük tahıl ihracatçısı. Dünyanın en büyük buğday ihracatçılarından biri de Rusya. Ukrayna ve Rusya, Afrika’nın buğday gereksiniminin yüzde 40’ını sağlıyor. Savaştan evvel Ukrayna ihracatını yüzde 90 oranında deniz yoluyla yapıyordu.
Limanların kısıtlanmasıyla kara yolu tercih edildi, tırlar ve trenler kullanıldı. Avrupa Birliği, hem Baltık Denizi hem de Romanya’daki Constanta limanı aracılığıyla Ukrayna’nın ihracatına takviye olmaya çalıştı.
Ancak Ukrayna’nın tren vagonlarının Avrupa’ya nazaran daha geniş olması, önemli bir mahzur haline geldi. Bu durum, hudutta tahılın Ukrayna vagonlarından Avrupa tipi vagonlara aktarılmasını gerektirdi. Bu nedenle tahılın hududu geçerek Avrupa’ya ve Baltık limanlarına ulaşması üç haftalık süreyi buldu.
Dünyanın en değerli iki tahıl üreticisinin eserlerini ihraç edememeleri, besin fiyatlarında artışa neden oldu ve bilhassa fakir Afrika ülkelerinde yaşayan milyonlarca insanın hayatını tehlikeye soktu.
Gıda koridorunun oluşturulmasıyla birlikte Ukrayna, büsbütün kendi kontrolünde olan Odessa, Pivdennyi ve Chornomorsk limanlarından ihracata başlayabilecek.
Anlaşmaya nazaran besin yüklü kargo gemiler, kılavuz gemiler aracılığıyla mayınlı limanlardan Karadeniz’e ulaşacak ve evvelden belirlenen rotalardan dünya pazarlarına taşınacak.
Bu süreçte, Rusya’nın ateşkes uygulayacağı ve gemilerin güvenliğini tehlikeye atmayacağı basına yansıyan haberlerde yer almıştı.