ANKARA – Kapatma davası süren Halkların Demokratik Partisi’nde (HDP) 5. Olağan Büyük Kongre’nin akabinde yeni parti idaresi belirlendi. HDP’nin MYK’sinde birinci defa misyon alan isimler ortasında avukat Serhat Eren de yer aldı.
HDP Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu’ndan Sorumlu Eş Genel Lider Yardımcısı Eren ile HDP’ye yönelik kapatma davasının geldiği evreden partinin yeni devir atacağı adımlara, seçimlerde HDP’nin rolünden cumhurbaşkanlığı adaylığı konusundaki tavırlarına kadar birçok gündem başlığını konuştuk.
‘KONGREDE HALKIN DİMDİK AYAKTA OLDUĞU ORTAYA ÇIKTI’
Seçime yakın bir tarihte HDP’nin kapatılması üzere bir sonucun ortaya çıkması durumunda hem seçimlere hem de siyasete gölge düşeceğini söz eden Eren’e nazaran, HDP bu kademede seçeneksiz değil. Muhalefetin iktidardan farklı olduğunu ortaya koyması gerektiğini söyleyen Eren, “Hayata çok sağdan ve dar bakan birisinin cumhurbaşkanı olmaması gerekiyor” dedi. HDP’li Eren’in sorularımıza karşılıkları şöyle oldu:
HDP 5’inci Olağan Büyük Kongresi’ni yaptı. Size nazaran kongrenin en kıymetli bildirisi neydi?
Kongrenin en kıymetli bildirisi, HDP’nin eş genel liderlerinden tutun da milletvekillerine, belediye eş liderlerine, yöneticilerine ve üyelerine yönelik yıllardır süren baskıya karşın halkın dimdik ayakta olduğunun, HDP’yi sahiplendiğinin, uğraşa devam edeceğine dair kararlılığın ortaya çıkmasıydı. Demokratik siyasette ısrar, Türkiye’nin temel sıkıntılarının tahlilinde HDP’nin başat aktör olduğu, HDP dikkate alınmaksızın hiçbir sorunun çözülemeyeceği, Kürt meselesinin tahlili, tecrit ve cezaevindeki uygulamalara son verilmesi talepleri de öne çıkan mesajlardı.
Partinin yeni idaresi de belirlendi. Yeni devirde HDP’nin nasıl yol yürüyeceği de merak konusu.
Yeni vazifeye geldik ancak HDP kongre yapmadan evvel çok sayıda konferans gerçekleştirdi. Halkın talepleri, yapılması gerekenler konusunda çok sayıda karar alındı. Temel meselemiz Kürt sorunu. Kürt sorunu çözülmeden hiçbir sorunun çözülmeyeceğini yıllardır söylüyoruz. HDP bundan sonra da bu mecrada siyasi faaliyetlerini yürütecek. Şu an Türkiye’de yaşanan hukuktan siyasal meselelere kuşkusuz tahlil tekliflerimiz var. Türkiye’nin çok farklı yerlerinde sokakla, halkla buluşmalar gerçekleştireceğiz.
Serhat Eren sorularımızı yanıtladı. HDP’YE YÖNELİK KAPATMA DAVASI
HDP’ye yönelik kapatma davası süreci de bir yandan devam ediyor. Gelinen türel etap ne durumda?
HDP temele dair savunmasını sundu. Biz Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na kelamlı savunma için davet yapılmasını bekliyorduk fakat savcılık milletvekilimiz Semra Güzel’le ilgili bir ses kaydını AYM’ye sundu. AYM de bu kayıtların tahlili için bu kanıtın temele ait olup olmadığını sordu. Başsavcılık yanıt vermedi. Lakin bu meczupların temele ait olduğu düşünülerek bu ses kayıtlarının tahlili konusunda İsimli Yargı Adalet Kurulları bünyesindeki tercümanlara kayıtlar gönderildi. Biz bu kayıtların tahlilini bekliyoruz. Tahlil yapıldıktan sonra bize bildiri edilecek, biz bu çözümlemelerin yoluna uygun yapılıp yapılmadığını ve aslına dair AYM’ye görüşümüzü sunacağız. Bu tüketilince, AYM ayrıca bir şeye muhtaçlık duymazsa, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nı kelamlı savunma yapmak üzere davet edecek. Kelamlı kayıtlar bize bildiri edilecek ve eş liderlerimizin da kelamlı savunmalarını yapması için davet gelecek.
‘EŞ LİDERLERİMİZİN SUNUMU YARGITAY BAŞSAVCILIĞI’NIN TEZLERİYLE SONLU KALMAYACAK’
HDP eş liderlerinin kelamlı savunmalarının çerçevesi nasıl olacak?
Biz daha evvel AYM’ye hem ön savunma hem de yazılı savunmayı sunduk. Eş liderlerimizin yapacağı savunmanın çerçevesi orada belirtildi. Eş liderlerimizin savunmaları Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın argümanlarıyla sonlu kalmayacak. Partinin üyesi olanlar ve olmayanların bütün hareketlerini, bütün isnat eden suçlamaları kanıt üzere belgeye sunmuşlar. Eş liderlerimizin çerçevesi bunların çok daha ötesinde olacak. Yaşanan temel meseleler, Cumhuriyet’ten bugüne yaşanan meseleler, HDP’nin kuruluş maksadı, yapmaya çalıştıkları, kıymeti, Türkiye’deki temel meselelerin nasıl çözüleceğine ait bir perspektifle mahkemeye sunum yapacaklar.
‘SEÇİMDEN EVVEL ALINACAK KARAR SİYASETE YARGININ DİREKT MÜDAHALESİ OLARAK ADDEDİLECEK’
Bende, sıraladığınız kapatma davasına dair bürokratik süreçlerin sonuçlanması tarihi ile Mayıs ya da Haziran 2023’te yapılacak bir seçimin örtüşeceği üzere bir sonuç çağrıştı. Seçim çizgisinde HDP’nin kapatma davasına ait bir kararın çıkacağını düşünüyor musunuz?
Kuşkusuz ihtimal dahilinde. Demokratik bir ülkede bir siyasi partinin kapatılmasına ait bir talep olmazdı. Talep olsa dahi seçim sath-ı mailîne girilmişken, bu ülkenin en yüksek yargı makamı seçimden çabucak evvel karar almazdı. Seçimden evvel AYM tarafından alınacak bir karar siyasete yargının direkt müdahalesi olarak addedilecek. Bunun bu türlü olmayacağını umuyoruz lakin bu ihtimalin de olabileceğini düşünüyoruz.
HDP’ye dönük bir kapatma kararı seçime gölge mi düşürür?
Hem seçime hem de siyasete gölge düşürecek. Seçime direkt müdahale edilmiş olacak. Anayasa Mahkemesi’nin bu türlü bir tasarrufta bulunmasını beklemiyoruz ancak bu türlü bir ihtimali de tutuyoruz.
‘SALDIRI SİYASETLERİ HDP’NİN SİYASETİN DIŞINA İTİLMESİ GAYRETİNİN SONUCU’
HDP’ye dönük kapatma davasıyla sizce siyasi hesap mı yapılıyor?
Sadece kapatma davası değil. Bize yönelik hesap seçime dönük bir hesap değil. Bize dönük hesap bilhassa 2015 yılından sonra çok önemli bir biçimde hayata geçirilmiş durumda. Üyelerinden, milletvekillerinden, yöneticilerinden tutun belediye eş liderlerine, kayyım atanması siyaseti üzere bu adımlar HDP’ye, HDP’nin bileşenlerine, Kürtlere dönük devletin, AKP ve MHP’nin sistematik bir siyaseti. Eş liderlerimizi rehine olarak tutuyor, belediyelerimize kayyım atadı, durmadı Kobanê evrakı diye kumpas belgesini açtı. Bütün bunlar HDP ve Kürtlere dönük sistematik siyasetin kesimidir. Bu seçime kadar da devam edecek. Bütün bu hücum siyasetleri HDP’nin, Kürtlerin siyasetin dışına itilmesi gayretinin bir sonucudur.
‘HDP SEÇİMLERDE KİLİT ROLDE’
HDP denklem dışında tutulmak isteniyor. Kürtler büsbütün siyaset dışı bırakılmak isteniyor. AKP hem iktidarını daima hale getirmek hem de yapılacak seçimde tekrar iktidar olmak için HDP’yi en büyük mani olarak görüyor. Şu an seçimlerde HDP kilit rolde. HDP’nin ortaya koyacağı tavır Türkiye’yi yöneten grubu, iktidarı belirleyecek. HDP’nin seçime sokulmaması, denklem dışına itilmesi demek AKP’nin tekrar iktidarda kalması manasına geliyor.
‘SEÇENEKSİZ DEĞİLİZ’
HDP’nin kapatılması durumunda A,B,C seçeneklerinin olduğu söz ediliyor ama bu seçenekler kamuoyuyla paylaşılmadı. Seçim sınırına girildiğinde kapatma kararı çıkarsa birinci yapılacak şey ne?
HDP seçmeni hiçbir vakit seçeneksiz kalmayacak. Geçmişte de kalmadı bundan sonra da kalmayacak. Hukukî olarak seçime yetişmek babında pek bir şey olmayacak. Yeni bir parti kurmak mümkün olmayacak. Kürtler, HDP’yle birlikte hareket edenler, hiçbir vakit seçeneksiz kalmayacak. Bizimle birlikte uğraş eden çok sayıda parti var. Bu partiden birkaçı seçime girebilecek durumda. Seçeneksiz değiliz. Bu partilerden rastgele biriyle seçime girebilecek durumdayız.
‘MUHALEFETİN, İKTİDARDAN FARKINI ORTAYA KOYMASI LAZIM’
HDP’nin seçimlerdeki tavrının iktidarı belirleyeceğini söylediniz. Kongrenizde de muhalefete dönük de bir ileti vardı. Size nazaran HDP burada belirleyici. Pekala bu durumda öbür muhalefet temsilcilerine ne düşüyor?
Muhalefetin iktidardan farklı olduğunu ortaya koyması lazım. Muhalefetin açık ve radikal bir biçimde, samimi, inanarak Türkiye’deki temel sıkıntıların tahlili noktasında yol haritası belirlemesi ve bunu kamuoyuna deklare etmesi lazım. Muhalefetin Kürt problemine dair yaklaşımı nedir? Türkiye’deki hukuk ve yargı meselesine dair tahlili nedir? Bunu kamuoyuna açıkça deklare etmesini istiyoruz.
HDP’Lİ EREN’DEN MUHALEFETE: FARKINIZI ORTAYA KOYMAK ZORUNDASINIZ
Bizim, altılı masada olalım olmayalım, cumhurbaşkanı adayı kim olsun üzere kaygımız yok. Bu meselelerle ilgili muhalefetin Türkiye’ye sunacağı tahlil önerisi nedir? Bu birebir vakitte kamuoyuna taahhüttür. Kendinizi de bir manada bağlıyorsunuz. Tahlilinizi ortaya koyun, bir ortaya gelelim konuşalım. Türkiye’nin temel meselelerine ait bizim görüşlerimizi de alın ortaya bir şey çıkaralım. Şayet bunu yapmıyorsanız iktidardan farkınız kalmaz. İktidar da bu meselelere ait tahlil sunmuyor. Siz de sunmazsanız farkınız kalmayacak. Farkınızı ortaya koymak durumundasınız.
‘HİÇ KİMSENİN İKTİDARA GELMESİ İÇİN KÖPRÜ OLMAYIZ’
Cumhurbaşkanlığı adaylığında Erdoğan’ın karşısına altılı masadan bir aday çıkacak. HDP’nin takviye vermediği bir adayın seçimi kazanma ihtimalinin düşük olduğu değerlendirmeleri yapılıyor. Altılı masanın adayının HDP’nin dayanağını alması için ne yapması gerekiyor?
Türkiye’deki temel sıkıntıların tahlili noktasında bütün dinamiklerin biraraya gelerek konuşması lazım. Temel sıkıntılara karşı altılı masanın tahlilinin ne olduğunu, yaklaşımlarının ne olduğunu, isimler üzerinden değil ancak prensipler üzerinden konuşmamız lazım. Minimum müştereklerde ortaklaşmamız lazım. Bu ortaklaşma gerçekleştikten sonra HDP seçime dair halini ortaya koyar. Bütün bunlar karşılanmazsa kimseye mahkûm değiliz. Hiç kimsenin iktidara gelmesi için, eş genel liderimiz da tabir etmişti, karşıdan karşıya geçmesi için köprü olmayız. Türkiye’nin altılı masa, Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı dışında bu ülkede farklı temel dinamikler ve siyasi partiler var.
HDP’nin de içerisinde olduğu 7’li masanın bir seçenek olduğunu tabir ediyorsunuz.
Kuşkusuz. Biz seçim için bir ortaya gelmiş değiliz. Uğraşta ortaklaşmak için bir ortaya geliyoruz. Türkiye’nin temel meseleleri noktasında ortak paydada buluşuyoruz. Bu seçimden evvel ve seçimden sonra devam etmesi gereken bir çalışma. Biz ne AKP ve MHP’ye ne de altılı masaya mahkûm olmak zorunda değiliz. Bizim de üçüncü yol ile çıkış yapmak üzere bu topluma bir sorumluluğumuz var.
‘KILIÇDAROĞLU ŞİMDİYE KADAR AÇIKLADIKLARIYLA BEKLENTİLERİMİZİ KARŞILAMIYOR’
Altılı masada cumhurbaşkanlığı adaylığıyla ilgili CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu’nun ismi öne çıkıyor. Helalleşme davetini lisana getirmesinin akabinde adımlar da attı. Kılıçdaroğlu’nun telaffuzları çizdiğiniz çerçeveyle birebir uyumlu olmasa da yakın mı?
İsim Kılıçdaroğlu olur ya da diğeri olur. Kıymetli olan adayın Türkiye’ye dair ortaya koyduğu tahlildir. Türkiye’nin demokratikleşmesi, Kürt sıkıntısının tahlili, hukuk, yargı, iktisat üzere bahislerde ortaya koyduğu tahlil teklifleridir. Tahlil varsa biz bu tahlilin kendisini destekleriz. Aday konusunda da bir hassasiyetimizin olduğunu söz etmek isterim. Aday Kılıçdaroğlu olursa, şimdiye kadar açıkladıklarıyla beklentilerimizi karşılamıyor. Bunun çok çok ötesine geçmesi gerekiyor. Somut olarak Türkiye’nin sıkıntılarına tahlil tekliflerini ortaya koyması gerekiyor. Bir bunu yapması, iki birlikte hareket ettiği Millet İttifakı’ndaki partilerin minimum seviyede, bizim söz ettiğimiz tahlil tekliflerine sahip çıkması gerekiyor.
Bir kırmızı çizgi mi çiziyorsunuz?
Kırmızı çizgimiz Türkiye’nin temel meselelerine dair tahlildir.
Aday ismi manasında mı kırmızı çizginiz yok?
İsim manasında bir kırmızı çizgimiz yok.
‘HAYATA ÇOK SAĞDAN VE DAR BAKAN BİRİ CUMHURBAŞKANI OLMAMALI’
Bu çizdiğiniz çerçeve bir manada geniş bir manada da dar bir çerçeve. Cumhurbaşkanlığı adaylığında Kılıçdaroğlu’nun yanı sıra diğer isimler de öne çıktı. Bu çerçevenizle bugünden uyuşmayan isimler de var mı?
Evet.
Kim bu isimler?
Kamuoyunda çokça tartışıldı. Meral Akşener, Mansur Yavaş isimleri de konuşuldu, tartışıldı, hala de tartışılıyor. Demokratik kıymetlere sahip birinin bu ülkeye cumhurbaşkanı olması gerekiyor. Bu ülkede yaşayan toplumun farklı bölümlerine eşit bir formda yaklaşan, temel hakların korunmasını sağlayan, teminat altına alan birinin cumhurbaşkanı olması gerekiyor. Ayrımcı bir lisan kullanan, nefret telaffuzunu birçok yerde söz eden birinin değil, birleştirici, haklara saygılı, bir ortada yaşama umudunu güçlendiren bir adayın olması gerekiyor. Hasebiyle hayata çok sağdan ve dar bakan birisinin cumhurbaşkanı olmaması gerekiyor.