Brezilya’dan Türkiye’ye söküm süreçleri için getirilen Brezilya donanmasına ilişkin Nae Sao Paulo isimli savaş gemisinin, asbestli argümanı tartışma yarattı. Gemideki asbestin ölçüsü ve nasıl imha edildiğine dair soruların cevaplarını CNN Türk Muhabiri Ahmet Türkeş aktardı.
Ahmet Türkeş’in açıklamaları şöyle:
Asbest, tabiatta bulunan yeryüzünde görebileceğimiz, temas edebileceğimiz lifli bir yapıda olan mineral bir kümesine verilen bir isim. Sanayide yaygın olarak kullanılıyor. Lakin insan sıhhati için olumsuz tesirleri kanıtlanmış durumda. Gelişmiş ülkelerde kullanımı yasak. Türkiye’de de 2010 yılından itibaren asbest kullanımı yasaklanmış durumda. Fakat bu tarihe kadar üretilen asbest kullanıma devam ettiği için hayatımızın her alanında bu hususa temas etmemiz muhtemel. İnsan sıhhatine olumsuz tesirleri var. Nedir onlar? Akciğer zarı üzerinde zar kalınlaşmaları, akciğer zarı ortasında âlâ huylu su toplanması, akciğer zarı kanseri, akciğer kanseri… Argümanlar önemli olunca çok konuşulmaya başlandı. Pekala savlar ne kadar gerçek?
9, 6 TON ASBEST YÜKLÜ
Edindiğimiz bilgilere nazaran, gemide argüman edildiği üzere 900 bin ton değil 9,6 ton asbest yükü bulunuyor. Gemi sökümüyle birlikte ortaya çıkan risk aslında milletlerarası kriterlere uygun halde ambalajlanacak. Ve teneffüs yoluyla aksiliklere neden olduğu için havayla teması kesilerek yapılacak. Bu biçimde amlajlanan asbest süreksiz olarak depolanacak, akabinde lisanslı araçlarla taşınacak ve etraf lisanlı tertipli depolama tesislerinde gerekli tedbirler alınmak kaidesiyle bertaraf edilecek.
AYRI DEPOLANACAK
Atıkların tertipli depolanmasına dair yönetmeliğe uygun tesislerde bu atıklar başka tüm atıklardan başka olarak depolanacak. Bu aslında gündeme gelen savlara ait karşılıklar, bilgiler…
UZUN MÜDDETTİR MÜSAADE BEKLENİYORDU
Farklı bilgiler de var. İzmir Aliağa’da söküm kararı verilen gemi için uzun müddettir müsaade bekleniyordu. Müsaade talebi sonrasında otoriteler tarafından emsal telaşlar güdülerek, bir kere yapılması gereken testler, kontroller birden fazla yapıldı. Milletlerarası kriterlere nazaran riski az olduğu tespit edilerek bu türlü bir karar verildi.
NET BİR BİLGİ VAR
Şunu da söyleyelim… Nükleer Düzenleme Kurumu’nun geminin Türkiye’ye getirilmesine yönelik radyojik olarak hiçbir sakınca omadığına dair resmi yazılar alındı. Pekala ne olacak? Bu gemi her formda Türkiye’ye getirilecek ve sökülecek mi? Yoksa İzmir’e geldiğinde farklı bir adım atılabilir mi? Aslında net bir bilgi var. İnsan sıhhatine bir risk tespit edilirse gemi tereddütsüz olarak geri gönderilecek. Fakat bu müddet zarfında bir risk olmadığı anlaşılırsa söküm süreci titizlikle sürdürülecek. Önümüzdeki periyotta kontroller, incelemeler devam edilecek.
SÖKÜM İÇİN YALNIZCA İKİ ÜLKE VAR
Şöyle de bir bilgi var. Bu usul geminin söküm süreci memleketler arası kurallara uygun biçimde yalnızca Hindistan ve Türkiye’de yapılıyor.