Putin, Rusya Federasyonu Devlet Kurulu üyeleri ile ilgili imzaladığı kararnamede Tataristan Cumhurbaşkanı Minnihanov’un sıfatını federasyonu oluşturan bölgelerin en üst seviye yöneticisi sıfatı olarak kabul edilen “başkan” sıfatına çevirdi.
Son olarak, Putin geçen ay yapılan Devlet Kurulu toplantısında Minnihanov’u “cumhurbaşkanı” sıfatı ile anmıştı.
“CUMHURBAŞKANI” SIFATI VERİLMESİNİ ORTADAN KALDIRAN YASA
Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Dumasında birtakım milletvekilleri, geçen yıl eylülde Rusya Federasyonu’nu oluşturan bölgelerin en üst yöneticisinin sıfatının kullanımına ait federal seviyede yasa tasarısı hazırlamıştı.
Tasarı, Tataristan Cumhuriyeti Devlet Şurası’na (Tataristan Parlamentosu) gönderilmişti. Tataristan Parlamentosu da 25 Ekim’de yapılan toplantıda 100 milletvekilinden 82’sinin oyu ile kelam konusu tasarıyı reddetmişti.
Buna karşın, tasarı, Rus parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması’nda 14 Aralık’ta kabul edilmiş, sonraki gün Federasyon Kurulu’ndan geçmiş, 21 Aralık’ta da Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin tarafından imzalanmıştı.
Yasaya nazaran, federasyonu oluşturan bölgelerin en üst seviye yöneticisi “bölge başkanı” manasına karşılık gelen “başkan” ismiyle sıfatlandırılıyor. Maddede liderin sıfatı ve yetkileriyle ilgili kısım, Haziran 2022’de yürürlüğe girmişti.
20 YIL EVVEL TARTIŞMALAR BAŞLAMIŞTI
Rusya Federasyonu’nu oluşturan bölgelerin lokal maddelerinin federal kanunlara ahenkleştirilmesi çalışmaları esnasında bölge yöneticilerinin sıfatları ile ilgili sorun birinci kere 2001’de ortaya çıktı.
Meselenin tekrar tartışıldığı 2010’da Çeçenistan Cumhuriyeti’nin o devir cumhurbaşkanlığını yapan Ramazan Kadirov, yalnızca bir kişinin devlet lideri sıfatı kullanabileceğini belirterek, “devlet başkanı” sıfatından birinci imtina eden yönetici oldu. Çeçenistan Parlamentosu’nda bu taraftaki yasa kabul edildi.
Ardından tıpkı yıl Rusya Parlamentosu ve devrin Rusya Devlet Lideri Dmitriy Medvedev tarafından bölge liderlerinin “devlet başkanı” sıfatı taşımasını yasaklayan yasa kabul edildi.
2015’e kadar kelam konusu düzenlemelerin yapılması istenen yasaya nazaran, Rusya Federasyonu’nu oluşturan bölge ve cumhuriyetler en üst seviye yöneticisini kendi tarihi geleneklerine nazaran isimlendirebiliyor, bu çerçevede “başkan”, “yönetici”, “hükümetin temsilcisi” yahut emsal sıfatlar kullanabiliyordu.
Fakat o periyot Medvedev, bölgelerin en üst seviye yöneticilerinin sıfatlarının tek bir isimde birleştirilebileceğinin sinyalini vermiş, buna bölgelerin kendisinin karar vermesi gerektiğine dikkati çekmişti.
DÜZENLEMEYE TATARİSTAN VE BAŞKÜRDİSTAN KARŞI ÇIKMIŞTI
Söz konusu düzenlemeye 2013’te yalnızca Tataristan ve Başkurdistan Cumhuriyetleri itiraz etmişti.
Başkurdistan milletvekilleri, “devlet başkanı” misyonunu kaldırmayı ve yerelde “Başkurdistan Cumhuriyeti Başkanı” isminin kullanılmasını öneren değişikliği 2014’te onaylayarak federal maddeyi uygulamaya sokmuştu.
Düzenlemeye karşı çıkan Tataristan Cumhurbaşkanı Rüstem Minnihanov, misyonunun isminin yasa ile açıklanacağını duyurdu. 2015’te Tataristan Cumhurbaşkanı Minnihanov’un bu sıfatını bir yıllığına daha kullanabileceğine yönelik çıkarılan maddeyi Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin onaylamıştı.
Rusya Federasyonu’ndaki yapılar içerisinde “devlet başkanı” sıfatına karşılık gelen Cumhurbaşkanı sıfatını kullanan tek başkan Tataristan Cumhurbaşkanı Minnihanov idi.
MİNNİHANOV DÜZENLEMEYE REAKSİYON GÖSTERMİŞTİ
Geçen yılın sonunda Minnihanov, en üst seviye bölge yöneticisinin sıfatının kullanımıyla ilgili değişikliğe yönelik değerlendirmesinde, Tataristan Parlamentosu’nun bu yasaya karşı çıktığını hatırlatmış, yasanın kabul edilirken görüşlerinin dikkate alınmadığını tabir etmişti.
Minnihanov, bu yasanın Rusya Devlet Liderine “bölge liderini itimat kaybı nedeniyle vazifeden alabilme yetkisi” verdiğine dikkati çekmişti.