İSTANBUL – Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlı Mesleksel Eğitim Merkezi (MESEM) projesi kapsamında 13 katlı bir inşaatın 8’nci katında çalışan 17 yaşındaki Murat Can Eryılmaz düşerek hayatını kaybetti. 2 Şubat 2023’te Kilis merkezdeki aile kabristanına defnedildi. Lise son sınıf öğrencisi Eryılmaz’ın ismi “MESEM kapsamında çalıştırılırken ölen çocuklar” listesine bu türlü yazıldı…
ÖLÜLER KONUŞSAYDI…
Bugüne kadar kaç inşaat meyyit vücutlar üzerinde yükselmiştir? Ölüler konuşsaydı, tahminen bu sorunun yanıtını bulabilirdik… Kilis’teki bir inşaatta, ‘eğitim amaçlı’ kamu projesi kapsamında çalışmaya gönderilen Murat Can Eryılmaz’ın sigortası vardı fakat çalıştığı inşaatın ne iskelesi ne de esirgeyici ayrıca bir tedbiri yoktu. Kilis’teki lokal haber siteleri, çocuk personel cinayeti sonrasında bunları aktardı. Lakin bu durum Kilis’te de Konya’da da Ankara’da da birebirdi… Eryılmaz’ın mevti, öbür çocuk emekçiler üzere bir ‘ihmaller zinciri’nin sonucuydu. Murat Can’ın vefatı kayıtlara ‘adli vaka’ olarak geçti. Olay sırasında Murat Can’ın yanında bir usta olduğu argümanlar ortasında, fakat o usta Murat Can’ın düştüğünü görmemiş. Yakınları da Murat Can’ın itilip itilmediğini merak ediyor. Sessiz sedasız soruşturma devam ederken inşaat da bir yandan yükseliyor.
Murat Can Eryılmaz geride kalan birkaç fotoğrafından biri. ‘ALLAH RAHMET EYLESİN DEDİK’
Gezmeyi severdi Murat Can, amcası Yusuf Eryılmaz yeğeniyle ilgili paylaştığı kısa notlarda o denli aktarıyor. Babası hastalığı nedeniyle 2019 yılında ölmüş. Amca Eryılmaz, sorularımıza karşılık verirken, kaygıyla “Neden bu kadar soruyorsunuz” diye bir karşı soru sorup çok fazla ayrıntı vermek istemiyor. Tekrar de konuşurken, yeğeninin vefatından sonra onun ailesiyle bağlarının kalmadığını, inşaat firmasının aileyle bağlantı kurduğunu söyleyerek yaşananların art planına dair pek bilgisi olmadığını paylaşıyor: “Benim yeğenimdi. Çocuk vefat ettikten sonra aile münasebetlerimiz bozuldu. Ben amcası olarak Malatya ve Kilis’te hastanede yanlarındaydım. Babası olmadığı için ben ilgileniyordum. Koruyup, kolluyordum. Biz işin üzerine niyet, karşı taraf artık annesiyle muhatap olacağını söyledi. Benim de çocuklarım var, onlar da ilgileniyorlardı kuzenleriyle.”
KADER YA DA MUKADDERAT
“Allah rahmet eylesin dedik, olayı kapattık” bu cümle amca Yusuf Eryılmaz’a ilişkin. “Mukadderat” ya da “kader” demek dünyayı, yaşananları sindirebilmek için sıkça başvurulan bir yol. Türkiye’deki pek çok çocuk personel vefatından ya da iş cinayetlerinden sonra devletin en zirvesinden, en aşağıya yanlışsız yapılan açıklamalara da yerleşmiş bir ‘izah’ yolu…
“Yeğenimi severdim” diyor amca Eryılmaz, akıllı bir çocuk olduğundan kelam ediyor, fakat okula gidip eğitim durumuyla ilgili bilgi alını olmamış pek Murat Can’ın…
“Her çocuk üzere gezmeyi severdi” diyor amca Eryılmaz. Murat Can Eryılmaz, Urfa’da Balıklı Göl’de çekilmiş bir fotoğrafını paylaşmış 2022’de. Hepi topu 4-5 fotoğrafı var zati bunların da yalnızca ikisinde gülümsüyor. Gülümsediklerinden biri bu işte, Balıklı Göl’de kardeşleriyle beraber gezerken çektirdikleri.
‘DEVLETİN OKULU GÖNDERDİ’
Amca anlatmaya devam ediyor: “Biz Kilisliyiz, konut başka yol farklı. Benim yanıma haftada bir gelirdi. Kendi halinde bir çocuktu. Annesiyle yaşıyordu aslında. Erkek çocuk, ne vakit gidiyor, ne vakit geliyor bilmiyordum. Ağır bakımdaki adama ne yaparsın, günde bir defa giriş vardı. Ben yanına girdiğimde esasen hareketsizdi, duygu yoktu. Devletin okulu bu, çocuğu gönderdi, çocuk orada öldü.”
‘HAYAT OKULUNDAN MEZUN’
Yaşasaydı tahminen de mezun olacağı liseden, üniversiteye adım atacaktı Murat Can. Lakin işte 72 gün ağır bakımda kaldıktan sonra hayatını kaybetti. Toplumsal medya hesabında profiline “Hayat okulundan mezun” ibaresini eklemişti. Sırf inşaat değil, su arıtma aygıtları satan bir işyerinde de çalışmıştı. Bu bilgiyi de yeniden profiline eklemişti. Herhalde ‘Hayat okulundan mezun’ sözünü de erken yaşta, çokça iş tecrübesi yaşadığı için kullanmıştı.
Murat Can Eryılmaz’ın ismi vefatından sonra sadece birkaç kere haberlerde geçmiş, vefatına giden sürecin nasıl gerçekleştiği şimdi netleştirilmiş değil.
TÜRKİYE GERÇEĞİ: ÇOCUK İŞÇİLİK
Türkiye’de yasalar, 18 yaşını doldurmamış her bireyi ‘çocuk’ olarak tanımlıyor. Pek çok ülkede olduğu üzere bizde de “çocuklar için sağlıklı ve inançlı bir ortamın sağlanması” gerektiğine dair oldukça yazılı bir kural da var. Çocukları hem zihinsel hem de fizikî olarak zorlayacak her şey ‘sağlıklı’ bir gelişimin önünde mani olarak tanım ediliyor bu metinlerde. Pekala çocuk personelliği demek olan MESEM’le bu hoş yazılmış metinler nasıl tıpkı ‘mevzuatta’ birlikte yer alabiliyor? UNICEF’in 2023 yılında yaptığı bir çalışmaya nazaran Türkiye’de 9 milyon çocuk aile iktisadını telafi etmek için çalışmak zorunda. Çocuk personelliği Türkiye Cumhuriyeti maddelerine nazaran yasa dışı fakat MESEM’le yüksek inşaat katlarında 16-17 çocukların çalıştırılırken ölmeleri de yasalara uygun!
‘Hayat okulu mezunu’ Murat Can Eryılmaz, MESEM ve okul dahilinde gönderildiği inşaatta ölmese diğer okullar da bitirecek ve tahminen de çok gezecekti…
YARIN: Madenci babanın oğlu Alperen Enes, Youtuber olacaktı