Hamas lideri İsmail Haniye ile Hizbullah başkanı Hasan Nasrallah’ın iki aydan kısa bir mühlet içinde arka arda öldürülmesi yeni komplo teorilerini de beraberinde getirdi. Adeta bir “görünmez el” her yeni gelişmeyi İran’a bağlıyor… Toplumsal medya İran tersi görüntü ve yorumlardan geçilmiyor.
Hamas Siyasi Ofis Şefi İsmail Haniye, İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin merasimi için bulunduğu İran’da düzenlenen suikastta hayatını kaybetti. Suikastle birlikte, İran’ın Haniye’yi koruyamadığı hatta suikaste şahsen İran içinden takviye verildiği savları ortaya atıldı.
Akit Gazetesi, dün yaptığı “Nasrallah’ı İran mı sattı?” başlıklı haberini bugün Fransız basınından aldığı “Nasrallah’ın yerini MOSSAD’a İran’lı bir casus söyledi” savıyla “İran parmağı” diyerek haberleştirdi.
* * *
Birbiri arkasına gelen tez ve komplo teorilerine nazaran, İran’daki yemin merasimine katılmak isteyen Nasrallah’ı “güvenliğini sağlayamayız” diyerek geri çeviren ve böylelikle hayatını kurtaran İranlı yetkililer birebir uyarıyı İsmail Haniye’ye yapmayarak vefatına neden oldu.
Ortaya atılan teorilere nazaran, İran’ın bu iki farklı tavrında Hasan Nasrallah’ın şii, Haniye’nin ise sünni olması tesirli olmuştu…
“Filistin davası” üzerinden hamasette hudut tanımayan çevrelerin “Nasrallah Şii, Haniye Sünni” formundaki mezhepçi yorumlarla Filistin davasına ziyan verdiklerinin farkında olmamaları herhalde düşünülemez.
Mezhepçi yaklaşımlar o denli bir boyutta ki Türkiye’de iktidara yakın medyada kimi Nasrallah için “şehit” sözünü kullanırken kimi adeta “oh olsun” dedi…
BATI’NIN “DÜŞMAN” İMGESİ
İktidar medyasındaki bu hal, İsrail’in yürüttüğü ruhsal harbin sonuçları açısından fikir verebilir…
Psikolojik harp stratejistleri, savaşların sırf güç gücüyle değil zihin ve hislerin da denetimiyle kazanılabileceğini biliyor. Fikirleri manipüle etmek, moral bozmak ve ayrılıklar yaratarak düşmanca hisleri tetiklemek ruhsal harbin olmazsa olmazları ortasında.
Din, etnik köken ve mezhep üzere toplumsal farklılıkları “düşman” toplumlarda ayrılık yaratmak için kullanılan en tesirli enstrümanlar olarak sıralayabiliriz… Irak’ta da Afganistan’da da kullanıldı…
İsrail, uzunca bir müddettir “Filistin davası” ile İran’ın davasını “aynılaştırılma” yoluyla Filistin’i dünya kamuoyunda yalnızlaştırmak istiyor…
Prof. Dr. Altan Çetin, “İran, kurgulanmış doğulu ne kadar olumsuzluk varsa, Batılıların argüman ateşlerine odun olarak atılmasının münbit (verimli) bir yeri oldu” diyor… Batı’nın “düşman” imgesine dair ne varsa toplandığı İran ile Filistin’i birebir karede birleştirmenin İsrail için sağladığı “fırsatları” uzun uzun anlatmaya gerek yok.
PSİKOLOJİK HARBİN “GÖRÜNMEZ ELİ”
1960 ve 70’lerde sömürgecilik aksisi anti-emperyalist hareketlere tüm dünyada hakim olan sol-sosyalist renk Filistin direnişinde de aktif roldeydi. Sol, Filistin davasını “meşru bir direniş hattı” ile dünya gündeminde tutuyordu. Filistinin direniş kahramanları, Orta Doğu’nun Che Guevaraları olmuştu.
“Görünmez el” evvel direnişin karakterini değiştirdi…
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) bünyesindeki “islamcı, milliyetçi, solcu ittifakı” 1979 İran İslam İhtilali’nden sonra tedricen ayrışmaya başladı. SSCB’nin dağılması ise solun Filistin’de geri çekilmesiyle sonuçlandı. Filistin direnişi artık neredeyse büsbütün “İslamileştirilmiş” durumdaydı.
“İslamileştirilmiş” Filistin direnişi, Hamas’ın temsil ettiği radikalizm ve direnişteki İran faktörü İsrail için birer “psikolojik harp” avantajlarına dönüştü. Bilhassa “Aksa Tufanı Operasyonu” özelinde İsrail, ruhsal harbi “başarıyla” yürüttü…
7 Ekim’de en az 260 kişinin hayatını kaybettiği Supernova Şenliği’nin baskın imgelerinin dünyaya servis edilmesi “tiksinti, kınama, intikam ve İsrail’in gereken cezayı vermesi” hislerini uyandırdı. Daha sonra bir İsrail helikopterinin Hamas militanları diye şenlik alanındaki sivillere ateş açtığının ortaya çıkması neredeyse duyulmadı bile…
“YENİ KUŞAK SAVAŞ”
Belki de Kabil’in kardeşi Habil’i öldürmesiyle başlayan “savaş”, Sun Tzu’dan bu yana, yani MÖ 500’lerden bugüne her devirde “aldatmanın yolu” olarak kaydedildi… Ancak bağlantı ve ulaşım teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte savaşların yanında “aldatmanın” da karakteri değişti.
Günümüzde bilişimden medyaya kadar uzanan çok çeşitli usuller ve bu metotları uygulayan “savaşçılar” bulunuyor.
Yeni kuşak savaş teorisyenleri klâsik askeri telaşlar yerine ruhsal ve “insan merkezli” istikametlere öncelik veren “savaş planları” kuruyor.
Mahir Kaynak, “Bir olay olduğunda, olayın failini bulmak istiyorsanız olayın sonucunun kime yaradığına bakın” diyordu. Günümüzde işler bu kadar kolay değil…
Rus psikolog ve matematikçi Vladimir Lefebvre’nin “rakibin kararlarını etkilemek için nedenler ve temeller sağlamak” olarak tanımladığı “Refleksif Denetim Teorisi” uzunca bir müddettir farklı pek çok alan yanında askeri ve istihbarat alanlarında da ‘oyun teorisine alternatif’ olarak kullanılıyor.
Lefebvre’nin teorisini, “nedenler sağlayarak rakibin karar süreçlerine ve niyetlerine sızmak” olarak özetleyebiliriz. İşte bu da “aldatmanın” en tehlikeli biçimi: Kendi fikir süreçlerinizin sonucunda aldığınızı zannettiğiniz “karar” aslında görmediğiniz bir elin yönlendirmesinin sonucu olabilir…
Sistematik dikkat dağıtıcı ataklar, insan zafiyetleri ve bilgi ortamları üzerindeki global hakimiyet… Günümüzde olaylar, “olayın sonucunun kime yaradığına bakarak” içinden çıkılabilir olmaktan oldukça uzaklaşmış görünüyor. “Bir olayın kime yarıyor göründüğünün kime yaradığı” da sorgulanması gereken bir durum. Keza bunun kime yarıyor olduğuyla ilgili bir sorgulama daha yapmak da mümkün…
Yani “Yeni kuşak savaş” periyodunda, verilen rasyonel kararlar dahi rakiplere hizmet edebiliyor…
“Görünmez eli” uygun takip etmek gerekiyor…
Sinan Acıoğlu