Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Yönetimi (NASA) ve Rus uzay ajansı Roscosmos uzun vakittir beklenen araç paylaşım muahedesine imza attı. Mutabakat ile Rus kozmonotlar Amerikan şirketi Space X ile seyahat edebilecek, karşılığında da Amerikalı astronotların Rus Soyuz roketleri ile ulaşımına müsaade verilecek.
Euronews’in haberine nazaran; muahede sayesinde ISS’de en az bir Amerikalı ve bir Rus mürettebat bulunması sağlanacak. Uzun müddettir tamamlanmaya çalışılan muahede, son devirde Roscosmos’un idare takımındaki değişim nedeniyle gölgelenmesine ve Ukrayna konusundaki gerginliklere karşın cuma günü imzalandı.
Roscosmos’tan yapılan açıklamada “Anlaşma Rusya ve ABD’nin çıkarlarına hizmet verecek ve ISS programı çerçevesinde iş birliğinin geliştirilmesini teşvik edecek” denildi ve bunun dış uzayın barışçıl gayeler için keşfini de kolaylaştıracağının altı çizildi.
NASA’dan yapılan açıklamada ise muahedenin ISS’deki inançlı operasyonların devamının sağlanması ve ISS’de yaşayanların korunması açısından kıymetli olduğu vurgulandı.
ISS’de hala Space X ile ulaşan üç Amerikalı ve bir İtalyan ile Soyuz’la giden üç Rus astronottan oluşan yedi kişilik mürettebat bulunuyor
İLK UÇUŞLAR EYLÜLDE
20 yıllık ISS’nin iki temel ortağı NASA ve Roscosmos yıllardır uzay ajanslarının sivil ittifakı kapsamında rutin bütünleşik mürettebatlı uçuşların yenilenmesi arayışındaydı.
İki ülke ortasındaki iş birliğinin son halkasını oluşturacak olan birinci uçuş eylül ayında gerçekleştirilecek. NASA’dan verilen bilgiye nazaran Amerikalı astronot Frank Rubio, Rus kosmonotlar Sergey Prokopyev ve Dmitry Petelin’le birlikte Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden havalanacak olan Soyuz roketi ile ISS’ye gidecek.
Eylül’de ayrıyeten Rus kozmonot Anna Kikina, iki Amerikalı ve bir Japon astronota katılarak ABD’nin Florida eyaletindeki Keddedy Uzay Merkezi’nden fırlatılacak olan Space X Crew Dragon ile ISS’ye gidecek. Mürettebat değişimi altı ay sonra yapılacak.
NASA, bu değişimden ötürü para alışverişi olmayacağını açıkladı.
Rus kozmonotlar 2000’lerin başlarında NASA’nın araçlarını kulanarak ISS’ye uçmuştu. Bundan evvel, 1990’larda astronotlar ve kozmonotlar birbirlerinin araçları içinde Rusya’nın Mir uzay istasyonundan havalanıp, ISS’ye gitmiş ve geri dönmüştü.
PUTİN, ROGOZİN’İ MİSYONDAN ALDI
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, birkaç gün evvel, Rocosmos’un başındaki Dimitry Rogozin’i misyondan alarak, yerine eski başbakan ve savunma bakanı yardımcısı Yuri Borisov’u atadı. Yeni atamayla ilgili Kremlin’den bir açılama yapılmadı.
2018’de vazifeye atanan Rogozin, Rusya’nn Ukrayna’ya birliklerini göndermesinin akabinde Batılı devletler tarafından getirilen ve Rus savunma endüstrini vuran yaptırımlara karşı cepheleşen bir tutum almıştı.
Roscosmos’u ISS’den çekme tehdidinde bulunan Rogozin, Batı ile iş birliğinin “imkansız” olduğunu söylemiş ve başkanlığı devrinde test edilen sarmat füzesi ile Rusya’nın nükleer potansiyelini övmüştü. Rogozin ayrıyeten, yaptırımlar sonucunda ISS’nin Amerika ya da Avrupa’ya düşebileceğini de öne sürmüştü.
Rogozin’in ayrılışının akabinde Roscosmos bir görüntü yayımlayarak eski liderin muvaffakiyetlerini övdü. Görüntüde, bu periyotta art geriye 86 başarılı fırlatış gerçekleştirildiği, ISS’nin Rus kısmının inşa edildiği ve güçlü kıtalararası balistik füze deneme uçuşu yapıldığı belirtildi.
Rogozin ayrıyeten milyarder Elon Musk’a Twitter’da savaş açarak açıkça Rusya’nın nükleer kapasitesinden bahsetmiş ve Batılı savunma alanlarının koordinat ve uydu imgelerini paylaşarak gaye haline getirilebileceği imasında bulunmuştu.