Asgari ücret tespit komisyonu yeni asgari ücreti belirlemek üzere ikinci toplantısını bugün TÜRK-İŞ’in evsahipliğinde yapacak. Cuma günü de TİSK’in evsahipliğinde toplanacak komisyonun, gelecek hafta kararını açıklayacağı tahmin ediliyor.
Sayıları 7 milyona ulaşan çalışanı doğrudan ilgilendiren asgari ücret, diğer çalışanları da dolaylı etkiliyor. TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, ekim ayında Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) düzenlediği Ortak Paylaşım Forumu toplantısındaki konuşmasında asgari ücretin 45 yıldır belirlendiğine dikkat çekerek, “Bu yıl 45 yıla bedel bir yıl olacak” sözleriyle çıtayı yukarı çıkardı. Ergün Atalay, geçen hafta yaptığı açıklamada da 2022 yılı yeniden değerleme oranının yüzde 36.2 oranında belirlendiğini vurgulayarak, bunun altında bir oranı konuşmayacaklarını, görüş bile vermeyeceklerini söyledi.
Asgari ücretin yüzde 36.2 oranında artırılması halinde brüt 4 bin 744, net 3 bin 747 TL olacak. Asgari ücretin işverene maliyeti ise 5 bin 574 TL’ye ulaşacak.
DİSK ise asgari ücretin net 5200 liraya çıkartılmasını talep etti. DİSK’in talebi, asgari ücrette yüzde 84 artış anlamına geliyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yaptırdığı ankette ise işçilerin yüzde 37.3’ü net asgari ücretin 3751 – 4000 TL olmasını istedi. İşverenlerin ise yüzde 33.9’u net asgari ücretin 3501 – 3750 TL düzeyinde olması gerektiğini kaydetti. İşçi ve işverenin beklentisi 3500 – 4000 TL arasında yoğunlaşıyor. Net asgari ücretin 4000 liraya çıkartılması için yüzde 42 oranında artış yapılması gerekecek.
TİSK Genel Başkanı Özgür Burak Akkol asgari ücretle işçi çalıştıran işletmelere sağlanan 75 liralık desteğin artırılması gerektiğini söyledi. Akkol, ilk kez 2016 yılında başlayan desteğin asgari ücretin yüzde 6’sı düzeyinde olduğunu, şu anda bu oranın 200 liraya karşılık geldiğini belirtirken, çalışanlara vergi desteği verilmesini, daha fazla net ücret almalarının sağlanması gerektiğini ifade etti.
TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç ise ücretler üzerindeki vergi ve prim yükünün çoğu ülkeden ve OECD ortalamasından oldukça yüksek olduğuna dikkat çekerek, tüm ücretler üzerindeki vergi ve prim yükünün kademeli olarak azaltılmasını talep ettiklerini söyledi.
ASGARİ ÜCRETTE 20 YILIN REKORU
Asgari ücret artışlarında, bir önceki yılın, yani görüşmenin yapıldığı yılın enflasyon oranı da belirleyici oluyor. 2001 – 2021 arasındaki döneme baktığımızda en yüksek artışın yüzde 83,65 ile 2002 yılında yapıldığını görüyoruz. Bu artışı yüzde 41.67 ile 2004, yüzde 33.1 ile 2001 ve 2016 yılındaki artışlar izledi. Ardından 2019 yılındaki yüzde 26.1’lik ve 2021 yılındaki yüzde 21.6’lık artışlar geldi.
2004’e kadar olan dönemde enflasyon yüksek seyrettiği için bazı yıllardaki artışlar önceki yılın enflasyon oranının altında kaldı. Örneğin 2001 yılındaki asgari ücret artışı 2000’deki enflasyon oranının 5.9 puan, 2003 yılındaki asgari ücret artışı da bir önceki yılın enflasyon oranının 20.2 puan altında kaldı. Bu kayıpları telafi etmek için 2002 ve 2004 yıllarında yüksek artış yapıldı.
Sonraki dönemde ise sadece 2007, 2009 ve 2017 yıllarındaki asgari ücret artışları, bir önceki yılın enflasyonunun altında kaldı.
2016 yılındaki asgari ücret artışı önceki yıl enflasyonunu 24.3 puan aştı. 2021 yılında uygulanan asgari ücret ise geçen yılın enflasyon oranının 7 puan üzerinde artırıldı.
2021 YILI ENFLASYONU NE OLUR?
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) kasım ayı verilerine göre, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kasım ayı itibarıyla son bir yılda yüzde 21,31 oranında arttı. Merkez Bankası son enflasyon raporunda 2021 yılı enflasyon tahminini yüzde 18.4 olarak revize etti. Ancak, gerek son aylarda döviz kurundaki tırmanma, gerekse TÜİK’in kasım ayı verileri 2021 yılı enflasyonunun yüzde 21’i aşacağını gösteriyor.
İŞÇİ VE İŞVERENE DESTEK VERİLECEK Mİ?
Asgari ücretle çalışanlar için işletmelere 2016 yılında 100 lira ile başlayan destek, 2021 yılında 75 lira olarak devam etti. TÜRK-İŞ, HAK-İŞ ve DİSK görüşmeler öncesinde yaptıkları açıklamada asgari ücret desteğinin artırılarak gelecek yıl da devam ettirilmesini istediler. Üç konfederasyon ayrıca sosyal güvenlik primi işçi payında 5 puan indirim yapılmasını, asgari ücretin tümüyle vergi dışı bırakılmasını, gelir vergisi diliminin de yüzde 10’dan başlatılmasını talep ettiler.
Asgari ücret görüşmelerinde uzlaşma sağlanmasında işçi ve işletmelere destek verilip verilmeyeceği veya desteğin miktarı da belirleyici olacak.