Hem dünyada hem Türkiye’de pandemi ve sonrası dönemde piyasalar oldukça hareketli günler geçirirken yatırımcı için makul getiri sağlayan ama güvenli yatırım araçları daha çık önem kazanmaya başladı. Geçtiğimiz 3 ayda dolar kuru 8 liradan 18 liraya çıkıp sonra 11 liraya düşerken kazananlar olduğu gibi kaybedenler de maalesef fazla oldu. Altın da dövizi takip etti. Diğer yandan Borsa İstanbul da 8 hafta arka arkaya yükselişin ardından ortalama yüzde 18 düzeyinde önemli kayıplar sağladı. Kur Korumalı Mevduat faizleri yüzde 17 ve mevduat faizleri ise yüzde 20 düzeyinde olduğu için vatandaşın yüzde 36.6 olan enflasyona karşı koruyamıyor. Tahvil faizleri de yüzde 24 düzeyinde ve enflasyonun altında.
Tam bu ortamda vatandaş parasını, enflasyona ezilmeyecek makul getiri sağlayacak ve aynı zamanda güvenli olabilecek yatırım aracı arayışına girdi. Burada da yatırımcının önüne uzmanların yönettiği Bireysel Emeklilik Fonları çıkıyor. Her 100 liralık birikime devlet katkısı 25 liradan 30 liraya çıkan BES fonlarının geçmişi bu konuda yeterli ipuçları veriyor.
Para ve sermaye piyasalarının oldukça oynak olduğu son 1 yılda emeklilik fonları ortalama olarak yüzde 36.6 olan yıllık enflasyonun 9 puan üstünde getiri sağladı. Yüzde 45.7 ortalama getiriye sahip fonlar içinde yüzde 79 ile altın fonları yatırımcıya en çok kazandıran oldu. Döviz varlıkları içeren kamu dış borçlanma fonları yüzde 69,7 ile ikinci, dengeli esnek fonlar yüzde 64 ile üçüncü en fazla kazanç sağlayan fonlar oldu. Bireysel Emeklilik Sistemi’nin kuruluş amaçlarından birisi olan fonların Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlere yatırım yapması ile oluşan kazancı anlatan hisse fonlarının yıllık getirisi de yüzde 39 ile azımsanmayacak düzeye çıktı. En az getiriye sahip fonlar ise yüzde 8.2 ile iç borçlanma yani tahvil fonları ise yüzde 18 ile likit fonlar oldu. Devlet katkısının yıllık kazancı da faizdeki yükseliş nedeniyle yüzde 1.2’de kaldı.
Son 1 ayda ise altın ve eurobond fonlarındaki getiri yüzde 15’i aşarken yılbaşından bu yana ise hisse fonları yüzde 5.8 ile dalgalı piyasada kazandırmayı bildi. Son 1 ayda ortalama emeklilik fonları getirisi yüzde 9.4 olurken fon sepeti fonları yüzde 8.8 ile göz doldurdu. Yılbaşından bu yana BES fonları ortalama getirisi ise yüzde 2.3 olurken faizdeki düşüş ile katkı fonları yüzde 5.7 getiri sağladı.
Fonlarda biriken 234 milyar liranın 65 milyarı altın, 47 milyar lirası değişken, 36 milyar lirası ise kamu dış borçlanma (eurobond) fonlarında tasarrufa yönlendirilmiş durumda. Sistemden borsaya yatırım 12.2 milyar lira ve endeks fonlarına yatırım ise 1.8 milyar lira düzeyine çıktı.