Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Başkanı Odile Renaud-Basso, Türkiye’nin, Paris Anlaşması’nı onaylaması ve 2053 için net sıfır emisyon hedefini belirlemesine yönelik adımlarının yatırımları artıracağını belirterek, “Türk yetkilileri ve özel sektörüne, EBRD’nin iklim finansmanından yararlanmaya devam edecekleri konusunda güvence vermek istiyoruz. Bu yıl sonu itibarıyla Türkiye’ye sağladığımız finansman 1,5 milyar avroyu bulacak, bunun yarısı ise yeşil finansman olacak.” dedi.
Renaud-Basso, Türkiye’de finansman sağlayacakları projelere ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Bugün Türkiye’ye yaptığı resmi ziyaretin ilk günü olduğunu kaydeden Renaud-Basso, bu kapsamda Gaziantep, Ankara ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanları, özel sektör temsilcileri, sivil toplum örgütleri, ekonomi kuruluşları temsilcileri ve diplomatlarla görüşmeler gerçekleştireceğini söyledi.
Renaud-Basso, ziyaret sırasında Türk ekonomisi ve özel sektörün çalışmalarına yönelik EBRD’nin değerlendirmelerini paylaşacağını ifade ederek, “Türkiye, 2009’dan beri 14 milyar avrodan fazla yatırımla EBRD’nin en fazla faaliyet gösterdiği ülke. Türkiye’deki yatırımın yarısı ülkenin düşük karbon ekonomiye geçişini şimdiden destekliyor. Bugüne kadar 175 proje aracılığıyla 6,6 milyar avro yeşil finansman sağladık. Yıllık yatırımların da neredeyse yarısı ülkenin yeşil programını destekliyor. Ancak doğru politikalarla finansmanımızı artırabiliriz ve diğer kaynaklardan yatırım çekilmesini sağlayabiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.
EBRD’nin Türkiye’de kadın girişimcilere sağlayacağını finansmanı ikiye katlamayı hedeflediğini belirten Renaud-Basso, “Türkiye’ye bu hafta yapacağım ziyarette, imalat sektöründen öncü bir şirkete 150 milyon avroluk kredi sağlamak üzere imzaları atacağız. Bu finansmanın bir kısmı, Kredi Piyasası Birliğinin yeşil kredi ilkelerine göre yapılandırıldı ve Türk imalat sektörüne yönelik onaylanan ilk yeşil kredi olacak.” dedi.
EBRD Başkanı Renaud-Basso, Gaziantep’te güneş enerjisinin şehir şebekesine entegre edilmesi, Ankara ve İstanbul’da düşük karbonlu toplu taşımanın geliştirilmesi projeleri ile Mersin’deki eski otobüs filosunun çevre dostu araçlarla değiştirilmesine yönelik sağlayacakları 15 milyon avroluk finansman paketi üzerinde çalıştıklarını anlattı.
Bu projelerin EBRD’nin Türkiye’nin yeşil dönüşümünü desteğinin birkaç örneği olduğunu ve benzer birçok projenin daha desteklenebileceğini ifade eden Renaud-Basso, “Türk yetkilileri ve özel sektörüne EBRD’nin iklim finansmanından yararlanmaya devam edecekleri konusunda güvence vermek istiyoruz. Bu yıl sonu itibarıyla Türkiye’ye sağladığımız finansman 1,5 milyar avroyu bulacak, bunun yarısı ise yeşil finansman olacak.” diye konuştu.
Türkiye’nin Paris Anlaşması’nı onaylaması ve 2053’e yönelik net sıfır emisyonu belirlemesini memnuniyetle karşıladıklarını söyleyen Renaud-Basso, şunları kaydetti:
“Bu çabalar Türkiye’de yatırımların artmasını sağlayacak. Yeşil Ekonomi Finansman Fonu kapsamında Türkiye’ye sağlayacağımız 500 milyon avro, Türkiye’de düşük karbonlu yatırımları artırma çabalarımızın bir parçası. Yönetim kurulumuzun bu finansmanı 24 Kasım’da onaylaması bekleniyor. Daha sonra bu fon özel sektörü, belediyeleri, enerji verimliliği ve küçük ölçekli yenilenebilir projelerine yatırım yapmak isteyen haneleri finanse etmek için Türk bankaları veya finansal kiralama şirketlerine aktarılacak.”
Renaud-Basso, Paris Anlaşması kapsamında Türkiye’den ulusal katkı beyanlarını güncellemesini ve uzun dönemli stratejik plan oluşturmasını beklediklerini vurgulayarak, Türkiye’de sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 70’inin enerji kullanımından kaynaklandığını aktardı.
Özellikle elektrik üretim sektörü, ulaştırma ve tarımda karbonsuzlaşmanın sağlanması için bazı adımlar atılması gerektiğini belirten Renaud-Basso, “Ayrıca, fosil yakıtlardan yenilenebilir kaynaklara daha cesur bir geçiş yapılmasını bekliyoruz. Enerji yoğun sektörlerin emisyonlarını gözden geçirerek düşük karbonlu bir yol haritasına uyum sağlamasını umuyoruz.” dedi.
Renaud-Basso, Türkiye’nin Avrupa Birliği’nin uygulayacağı sınırda karbon vergisi mekanizmasına karşı stratejik bir politika belirlemesine ihtiyaç olduğunu bildirdi.
Türkiye’deki sektörlerin söz konusu mekanizma nedeniyle 777 milyon avro ek maliyetle karşılaşabileceğine işaret eden Renaud-Basso, bu kapsamda Türkiye’nin emisyon ticaret sistemini kurmaya yönelik hazırlıklarından memnuniyet duyduğunu aktardı.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 26. Taraflar Konferansı’nda (COP26) yürütülen iklim finansmanı müzakerelerini de değerlendiren Renaud-Basso, EBRD’nin 2025 itibarıyla özel sektöre yönelik yeşil finansman desteğini ikiye katlayacağını belirtti.
Renaud-Basso, gelişmekte olan ülkelerde finanse edilebilir iklim projelerinde yaşanan kısıtın bu ekonomilerin karbonsuzlaşmasının önündeki en büyük zorluklardan biri olduğunu ifade ederek, şunları söyledi:
“Karbon fiyatının olmaması, tedarik zincirindeki aksamalar, düzenlemelerdeki engeller ve atalet, düşük karbon ekonomiye geçişi geciktiriyor. İklim değişikliğinin en büyük sorumlusu olan kömürden çıkmak ve düşük karbon ekonominin oluşturulması, hedeflere ulaşmada kritik önem taşıyor. Şu anda ülkelerin sunduğu ulusal katkı beyanlarıyla küresel sıcaklık artışı bırakın 1,5 dereceyi 2 derecenin bile üzerine çıkıyor. Bu nedenle, COP26 daha iddialı beyanlar konulması için ivmeyi hızlandırmalı.”