T24 Haber Merkezi
Eşitlik için Bayan Platformu (EŞİK), Meclis’te bayan cinayetlerini araştırmak için kurulan ve başına bir erkek getirilen komitesi eleştirerek; “Şiddetin nedenlerini, tahlil yollarını tekrar keşfediyor üzere yapacak bir komite daha kurmak toplumu oyalamaya yönelik beyhude bir gayrettir. Bayanlara Yönelik Şiddet ve Ayrımcılığın Önlenmesine Ait Araştırma Komitesi kuran iktidar, başkanlığına, bayana karşı şiddet konusunda rastgele bir uzmanlığı ya da özel bir çalışması olmayan bir erkek milletvekili atadı. İktidara ve kurduğu yeni komiteye samimi bir teklifte bulunmak isteriz: Gereksiz yere yorulmasınlar ve kimseyi de yormasınlar. Bu ekonomik kriz ortamında kamu kaynaklarını boşuna harcamasınlar. Artık sayısını unuttuğumuz daha evvel kurulan kurulların raporlarını okusunlar” tabirlerini kullandı.
EŞİK’in açıklaması şöyle:
“25 Kasım, Dominik Cumhuriyetinde bir diktatörün katlettiği 3 bayanın, Mirabel kardeşlerin anısına, Birleşmiş Milletler tarafından Bayana Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Çaba Günü olarak belirlenmişti.
Dünyada birçok ülkede büyütülmekte olan bayan düşmanı ve eşitlik zıddı iklimde bayanlara karşı cinayetler dahil şiddetin tüm biçimleri ve bayan yoksulluğu giderek artıyor. Başta Filistin ve Ukrayna olmak üzere süregiden savaşlarda da bayanlar ve çocuklar ağır şiddetlere maruz kalıyorlar. Bu gidişat, savaşlar, diktatörlükler, siyasal ve toplumsal gerilemeler ile bayana karşı şiddete ve bayan katliamlarına karşı gayretin ne kadar iç içe olduğunun artık kabul edilmesi gerektiğini gösteriyor.
Kadına yönelik şiddet, fail ve mağdurun ferdi durumları ile ilgili bir sorun değil, toplumsal bir problemdir. Kapitalist sistemin ve ataerkinin yarattığı eşitsizlikler ve çarpıklıklarla büyüyen ve yerleşen global bir beladır. Kökleri ataerkil algılara dayanan ve eşitsizliği ortadan kaldıracak şartların şuurlu olarak yaratılmamasından kaynaklanan sistemsel, ideolojik bir olgudur. Eğitim, yaş, din, etnisite üzere özelliklerine bakılmaksızın tüm toplumsal katmanlardan milyonlarca bayan, çocuk ve LGBTİ +’lar insanlık dışı şiddete maruz kalmaya devam ederken, dünyada birçok devlet kâğıt yığınları haline dönüştürdükleri temel insan hakları dokümanlarını uygulamamakta adeta yarışıyorlar. Bayan erkek eşitliği fikri ve bayanların kazanımları birçok ülkede taarruz altında.
Bu yüzyılın birinci çeyreği tarihe bu tarafıyla geçecektir. Bayanları erkek şiddetinden en kapsamlı boyutta koruyan İstanbul Sözleşmesi’ni terk eden, ülkenin cinsiyet eşitliği tarafındaki tüm kazanımlarını tahrip etme programı uygulayan, en temel demokratik hak olan seçme hakkını ihlal ederek kayyım atadığı belediyelerde birinci iş bayan ve eşitlik ünitelerini kapatan Türkiye, dünyadaki geri gidişin en tipik örneği ülke olarak şimdiden tarihe geçmiştir.
Kadına karşı şiddetle uğraş yalnızca polisiye önlemlere indirgendi fakat o da gereği üzere yerine getirilmiyor
Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının eşitliği sağlama, şiddeti tedbire ve mağdurlara dayanak fonksiyonu neredeyse sıfırlandı. Bakanlık misyonlarının bir kısmını Diyanet İşleri Başkanlığına devretmiş görünüyor.
Kadına karşı şiddetle uğraşta yaşamsal kıymet taşıyan kolluktan sorumlu İçişleri Bakanı, “kadınlar kendilerini öldürmeye gelen erkeklere açmayın dediğimiz halde kapıyı açıyor o yüzden ölüyorlar” diyerek öldürülen bayanları sorumlu tutuyor. Bakana soruyoruz; her yıl öldürülen yüzlerce bayan, şiddet failine kapı açtığı için mi öldürülüyor? Bakanlığınızın şiddet ihbar taşınabilir uygulaması KADES, elektronik kelepçe üzere çalışmaları düzgün ki var. Fakat bunlar neden yaygın ve tesirli biçimde uygulanmıyor? 2023 yılında açıkladığınız bilgilerinize nazaran, KADES uygulamasını 7 milyon 365 bin 755 kişi indirmiş, toplam 1 milyon 382 bin 332 ihbar yapılmış. Bunlardan 193 bin kişi muhafaza kararı almış; buna rağmen yalnızca 1500 elektronik kelepçe uygulanmış. Bayanlar elektronik kelepçe uygulamasına muhtaçlık duyduğunda kelepçelerin boşalmasının beklendiği karşılığını alıyor. Kelepçe yetersizliğinden şiddete maruz kalan ya da hayatını kaybeden bayanların sorumlusu iktidarınız ve bakanlığınız değil mi?
Kadınların 6284 sayılı yasa uyarınca aldıkları müdafaa kararları neden kağıt üzerinde bırakılıyor? Neden müdafaa kararlarını ihlal eden faillere 6284 uyarınca verilecek tazyik mahpusu uygulanmıyor? Adalet Bakanlığı’nın 2024 Mayıs ayında meclise getirdiği 9. yargı paketinde zorlama mahpusunu tartışmaya açarak uygulanmasını daha da zora sokmasına karşı neden itiraz etmediniz?
6284’e nazaran 6 aya kadar verilebilecek uzaklaştırma kararları 10 gün, 15 gün üzere mühletlere düşürülerek işlevsizleştiriliyor. Kararlar verilirken risk değerlendirmesi yapılmıyor. Bir sefer daha soruyoruz: 6284’ün aktif ve tam uygulanması için daha kaç bayanın katledilmesi gerekiyor?
Meclis’te göstermelik araştırma komiteleri kurularak şiddet önlenemez
Şiddetin nedenlerini, tahlil yollarını yine keşfediyor üzere yapacak bir kurul daha kurmak toplumu oyalamaya yönelik beyhude bir efordur. Bayanlara Yönelik Şiddet ve Ayrımcılığın Önlenmesine Ait Araştırma Kurulu kuran iktidar, başkanlığına, bayana karşı şiddet konusunda rastgele bir uzmanlığı ya da özel bir çalışması olmayan bir erkek milletvekili atadı. Birinci toplantısını yapan kurulda üç kişilik divana AKP’den iki erkek milletvekili seçildi. Bayana karşı şiddeti ele almak için kurulmuş bir kurulun başkanlığına ve divan çoğunluğuna erkeklerin seçilmesi kurul çalışmalarının tahlilden çok yeni meseleler üreteceğinin habercisi üzere görünüyor.
İktidara ve kurduğu yeni komiteye samimi bir teklifte bulunmak isteriz: Gereksiz yere yorulmasınlar ve kimseyi de yormasınlar. Bu ekonomik kriz ortamında kamu kaynaklarını boşuna harcamasınlar. Artık sayısını unuttuğumuz daha evvel kurulan komitelerin raporlarını okusunlar.
Hatta yalnızca 28/6/2005 tarihli, 853 sayılı kararla kurulan meclis araştırma komitesinin raporunu dikkatle okumaları kâfi olacaktır. Bu komitenin çalışmalarının akabinde şiddetle çabada tesirli bir yol haritası sunan 2006/17 sayılı genelge çıkarılmıştı. Bayan örgütlerinin bilgi ve birikimini de yansıtan bu genelge, “Çocuk ve Bayanlara Yönelik Şiddet Hareketleriyle Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi İçin Alınacak Tedbirler” genelgesidir. Yalnızca tüm kamu kurumlarını değil, özel kesimi de şiddetle çabada görevlendiren ve üç aylık raporlar halinde çalışmalarının izlenmesini ve denetlenmesini sağlayan bu genelge birkaç yıl uygulandıktan sonra unutulmaya terk edilmiştir.
Sonunda geçtiğimiz yıl tam da şiddetle çaba günü olan 25 Kasım’da 2023/16 sayılı genelge ile yürürlükten kaldırılmıştır. Şiddetle gerçek gayretin nasıl yapılacağını somutlayan 2006 genelgesinin altında da, bu genelgeyi tarihe gömen ve yerine iki sayfalık bir kelam yığını geçiren 2023 genelgesinin altında da Recep Tayyip Erdoğan’ın imzası vardır. Aslında iktidar, geçtiğimiz yılın şiddetle gayret gününde, şiddetle çabadan vazgeçtiğini ilan etmiştir. Bu nedenle kelamlarının inandırıcılığı, kurdukları kurulların güvenilirliği kalmamıştır.
İktidar çocukları kendi bünyesinde ve kontrolündeki sıhhat merkezleri yurtlar üzere kurumlarda bile koru(ya)mazken, daha çok doğurmaya teşvik edilen bayanlar bugün kutsanan ailelerin çatısı altında çocuklarıyla birlikte katledilirken ne işe yarayacağı belgisiz raporlar üretecek kurullar kurmak en optimist tabir ile vakit kaybıdır.
Kadına karşı şiddet, hayatın her alanında eşitliği sağlayarak önlenebilir
Siyasal iktidara “Yasalara dokunma uygula”, “Cezasızlık siyasetleri ile failleri cesaretlendirme” derken, muhalefete ve toplumun tüm kısımlarına, bayana yönelik şiddetle gayretin topyekûn bir çaba olduğunu bir kere daha hatırlatıyoruz.
Yaşam hakkı en temel haktır. Yerine getirilmeyen her sorumluluk bayan ve çocukların canından olmasına, hayatta kalanların endişe içinde yaşamasına sebep olmaktadır. Kim vazifesini yapmıyor, üstelik eşitsizlik ve şiddet iklimini besliyorsa bayanların aklındaki ve tarihteki yerleri aşikardır.
Bu ülkenin bayanları laik, demokratik bir ülkede, barış içinde, eşit özgür ve şiddetsiz bir hayat kurma çabasından asla vazgeçmeyecektir.”
|
“Doğal besine ulaşmanın bir yolu var!” |
