Süha Derbent
Kişisel arşivinde 2 milyondan fazla fotoğraf var. 40 yılı aşkın vakittir, seyahat ve yırtıcı hayat fotoğrafçılığı alanında, ismi dünya çapında biliniyor. Fotoğrafa olan tutkusunu “Uzun vakittir ve şimdilerde orada olmak için fotoğraf çeken biriyim. Yırtıcı tabiatta bu eşsiz canlılara yakın olabilmek, onlarla küçük de olsa irtibat kurabilmek kendimi daha manalı bir yere konumlandırmamı sağlıyor” diye anlatıyor. Süha Derbent’in standını 19 Mayıs’a kadar İstanbul’da, Maximum Uniq Hall’de ziyaret edebilirsiniz.
Etiyopya
Standınızı biraz anlatabilir misiniz? Neler bekliyor fotoğraf tutkunlarını?
Doğayı yenmeye çalışmak yerine, ahenk içinde olmayı öğrenmemiz ve bunu sürdürülebilir kılmamız gerekiyor. Tabiatta yaşayan tüm canlılarla eşit büyüklükte bir kesim olduğumuzu, eşit haklara sahip olduğumuzu ve onlardan daha değerli olmadığımızı kabul etmeliyiz. Bugün, kimi cinslerin yalnızca fotoğraflarını gösterebiliyoruz çocuklarımıza. Hepsi birden tükendiğinde, fotoğrafları gösterebileceğimiz bir gün olmayacak. Zira o gün biz de tükenmiş olacağız. Doğayı tüketerek varlığını sürdürebileceğini düşünmek, beşere has adım adım intihar etme usulüdür. İşte tam bu nedenle ismi ‘Harmoni’ olan bu stantta, sizler Afrika tabiatı ve bölgenin farklı yerlerinde yaşayan insanların portrelerini izlerken bu ahenge dikkat çekmeyi umuyorum. Zira Afrika’yı görmek, doğayı ve hayvanları izlemek, aslında insanın özüne ve kendine yaptığı bir seyahattir.
Nasıl başladı fotoğraf seyahatiniz; nasıl karar verdiniz?
Temel kararım; istemediğin hiçbir şeyi yapma! Bu kararı çok uzun vakit evvel aldım ve tüm hayatımı buna uyarak kurdum. Hem fotoğraf çekmeyi hem de seyahat etmeyi sevdiğim için seyahat fotoğrafçılığıyla başladım. Bu birkaç yıl sürdü ve birçok ülkede çalıştım. Akabinde kararımı revize ettim ve kendimi daha manalı hissettiğim tabiata dönük bir maksat koyup yaban hayatı fotoğrafçılığını seçtim. Artık sevdiğim değil, en sevdiğim şeyi yapıyordum. Fakat bu işe başladıktan birkaç yıl sonra gaye ve araç yer değiştirdi benim için. Evvelden fotoğraf çekmek için seyahat ederdim. Artık o denli değilim. Uzun vakittir ve şimdilerde orada olmak için fotoğraf çeken biriyim. Yabanî tabiatta bu eşsiz canlılara yakın olabilmek, onlarla küçük de olsa irtibat kurabilmek kendimi daha manalı bir yere konumlandırmamı sağlıyor. Bu nedenle fotoğraf artık benim için maksat değil, beni olmak istediğim yere ulaştıran bir araca dönüştü. Fotoğrafı, istediğim hayatı yaşamak için kullanmayı öğrendim.
Amboseli, Kenya
Profesyonel bir eğitim aldınız mı ‘vahşi yaşam’ hakkında?
Doğada hayvanları olduğu üzere kabul etmeli, ömür alanlarına ve biçimlerine hürmet duymalı ve rahatsız etmemeliyiz. Rahatsız etmediğiniz, ürkütmediğiniz, tehdit etmediğiniz durumda onların müsaade verdiği aralıktan, müsaade verdikleri müddet boyunca onların ömürlerine tanıklık etmek risksiz ve mümkün. Bütün bunları eksiksiz ve yanılgısız yapabilmek için hayvan davranışı öğrenmek gerekli. Bununla ilgili eğitimler var, ayrıyeten bu bahse dair okumakla bitiremeyeceğiniz kadar bilgi internet üzerinde yayınlanmış olarak aslında bulunuyor.
Etiyopya
Onca ülke gezmişsiniz, bu seyahatleriniz ortasında en çok aklınızda kalan neresi oldu?
Hepsi birbirine hiç benzemeyen yerler olduğu için net bir şey söylemek güç. Fakat vilayetle bir yer söylememi isterseniz son 10 yılda 200’den fazla gittiğim Ruanda derim. Hayatımda gördüğüm en hoş ormanlar ve elbette DNA olarak yüzde 97 bizimle tıpkı lakin bizden çok daha saf olan dağ gorillerini yakından görmek, onlarla bağlantı kurmak sahiden büyüleyici.
Kenya
Pekala, unutamadığınız bir anı var mı?
Vahşi tabiatta çabucak her an unutulmaz anılarla dolu. Avlanmak üzere bir antilop sürüsüne yerde sürünerek yaklaşan bir leoparı izliyordum. Kediler amaçlarına odaklandığında üst seviye bir konsantrasyonla hareket eder. Lakin leopar birden sürünmeyi bırakıp yerde bulduğu kemikle oynamaya başladı. O vakitler benden çok daha tecrübeli olan rehberimin yaptığı açıklama beni şaşkınlığa uğrattığı üzere leoparlara olan hayranlığımı da bir üst düzeye taşıdı. Leoparın yerde bulduğu kemik daha evvel ölmüş bir antiloba aitti. Leopar o kemiği vücuduna sürterek kendi kokusunu gizliyordu. Ve bu da sürüye hissettirmeden daha fazla yaklaşabilmesini sağlayacaktı. Hayvanlar maksatlarına yönelik olarak sandığımızdan çok daha zeki ve yeteneklidir.
Kenya
‘Yaban hayatı fotoğrafının kullanım alanı yok’
“Fotoğraf makinesi kıymetlidir ve elbette düzgün ekipman olmalıdır. Gereklidir fakat düzgün fotoğraf için kâfi değildir. Yaban hayatı fotoğrafçılığını profesyonel olarak yapmayı, şayet geliri buradan elde etmek isterlerse, pek önermem. Türkiye’de yaban hayatı fotoğraflarının kullanım alanı yok denecek kadar sonlu. Lakin imkanı olan için de şahane bir hobi, büyük keyif veren bir uğraş.”