Duygu Erdoğan – Koronavirüs pandemisi akabinde dünya seyahat sanayisi 2023 yılında toparlanmasını tamamladı. 2024 yılı ise pek çok turizm ülkesi için yeni rekor düzeyleri getirdi. Turizmde 2025 maksadı ise dünyadaki çatışma ortamlarının normalleşmesiyle birlikte tüm insanların seyahat özgürlüğünün sağlanması, rekor düzeylerin sürdürülmesi olacak.
Dünya genelinde turizm geliri yüksek ülkeler için en değerli risk ögesi; yüksek enflasyon ortamında artan maliyetler ve azalan kişi başı gelir olarak gösteriliyor. Buna rağmen turizmde büyüme potansiyeli hala yüksek. Türkiye, bilhassa Akdeniz çanağındaki deniz/kum/güneş turizminde kıymetli bir hisse sahibi olmasının yanı sıra dünyanın bir kültür ve sanat merkezi olarak farklı turizm tiplerinde de büyümeye devam ediyor. Buna nazaran, Türkiye için 2025; turizm gelirini artırmaya odaklanılan ve bunu turizm çeşitleri ile desteklendiği güçlü bir büyüme yılı olacak. Bu kapsamda dal beklentileri şöyle…
Doluluk düzgün, fiyat düşük
Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Lideri Müberra Eresin, 2024 yılında enflasyon ve yatay döviz kuru nedeniyle düşen konaklama fiyatlarına dikkat çekerek, şunları söyledi:
“İstanbul genelinde, TÜROB üyelerimiz ortasında yaptığımız araştırmaya nazaran; İstanbul’da doluluklar Ocak-Ekim 2024 devrinde yüzde 66,8 oldu. Bu sayı 2023’ün tıpkı devrinde yüzde 66,6 idi. ADR, yani ortalama gecelik konaklama fiyatı ise; TÜROB olarak tespitlerimize nazaran Ocak-Ekim 2024 devrinde 108,3 euro oldu. Bu sayı 2023’ün tıpkı periyodunda 117,2 euro olmuştu. Türkiye geneline baktığımızda, dünya çapında bilgi ve tahlil şirketi STR’ın TÜROB için yaptığı araştırmaya nazaran de ülke genelinde Ocak-Ekim 2024 periyodunda doluluklar yüzde 62,7 olarak kaydedildi. Bu sayı 2023’te yüzde 59,5’ti. Türkiye genelinde ADR yani ortalama gecelik konaklama fiyatı Ocak-Ekim 2024 periyodunda 130,6 euro oldu. Ocak-Ekim 2023’te bu sayı 133,4 euro’ydu. Ortalama doluluk oranlarında geçen yılın düzeylerini geçmemiz memnuniyet verici. Fakat enflasyon oranındaki kıymetli farklılıklar ve döviz kurlarının son bir yılda yatay seyretmesi nedeniyle, ortalama oda satış fiyatlarımızda bir düşüş izleniyor ve tabi maalesef maliyetlerimizdeki önemli artış devam ediyor.”
Müberra Eresin, yeni yıl beklentilerine ait ise şu değerlendirmeyi yaptı:
– 2025 yılı amacımız 2024’teki konaklama sayılarımızı geçerek, ortalama oda fiyatlarımızı evvelki yıl düzeyine üst çekebilmek.
– Önümüzdeki periyotta en kıymetli amaçlarımızdan biri turizm gelirini artırmak olmalıdır derken, bunun hiç kolay olmayacağını da bugünden biliyor ve ona nazaran çalışıyoruz.
– Ortadoğu pazarlarında toparlanma bekliyoruz. Uzakdoğu’ya yönelik uçuş trafiğinde olumlu gelişmeler var.
– 2025 yılında yükseliş beklediğimiz pazarlar ortasında İngiltere, Polonya, İspanya ve İtalya da bulunuyor. Havayoluyla ulaşım konusunda daha fazla alternatif oluşturmamız kural.
– Üzerinde değerle durulması gereken hususlardan biri de düşük maliyetli (lowcost) havayollarının Türkiye’ye olan uçuşlarının artırılmasının teşvik edilmesi.
Sektörün önünde 3 risk var
Müberra Eresin, kesimin önünde 3 risk olduğunu belirtirken, “En büyük risk memleketler arası savaşlar; kurun yatay seyri de değerli bir sorun; öbür yandan ise turizm bölümü nitelikli çalışan bulabilme konusunda en fazla meşakkat yaşayan dalların başında geliyor” dedi.
‘Potansiyeli genele yaymalıyız’
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Lideri Firuz Bağlıkaya, 2024 yılının koronavirüs pandemi sonrası periyotta dünya turizmindeki toparlanmanın güç kazandığı bir yıl olduğunu söz etti. Bağlıkaya, “Ülkemiz turizmi de bu periyotta dünyadaki büyümeye paralel bir seyirle gelişim gösterdi. Şu ana kadar açıklanan datalara nazaran ülkemize gelen yabancı ziyaretçi sayısında yüzde 7, turizm gelirinde ise yüzde 6,6 oranında artış kaydedildi. Ziyaretçi sayısı ve turizm gelirleri ortasındaki bu makası kapatmamız ve turizm gelirlerindeki artış oranını daha üst düzeye çekmemiz kıymet arz ediyor” dedi.
Bu perspektiften hareketle 2025 yılı ve sonrasındaki süreçte turizm gelirlerini artırmaya odaklanılması gerektiğini belirten Bağlıkaya, bu amaç için Türkiye’nin turizm çeşitliliği ve potansiyelinin ise tüm kentler geneline yayılmasının mecburî olduğunu lisana getirdi. Yeni yılın dalda önemli risklerle karşı karşıya olacağı bir periyot getireceğini anlatan Bağlıkaya, “Türkiye’nin esas pazarlarından biri olan Rusya’da devam eden yaptırımlar ve buna bağlı olarak gelişebilecek yeni memleketler arası maniler, ekonomik ve siyasi gerginlikler, 2025 için kıymetli risk faktörleri ortasında yer alıyor. Keza bir öteki değerli ana pazarımız olan Avrupa’da da ekonomik dalgalanmaların satın alma gücüne tesirleri önümüzdeki yıl turizm açısından belirleyici parametrelerden biri olacak. Bunlar, seyahat talebine olumsuz etki edebilecek risk faktörleri olarak öne çıkıyor. Pazardaki gelişmelerin güzel tahlil edilmesi, esnek ve tesirli fiyatlandırma siyasetleri geliştirilmesi 2025 yılında memleketler arası turizmde muvaffakiyetin anahtarı olacaktır” diye konuştu.